Uit het rapport van de monitor Arbo in bedrijf 2014 blijkt dat van de algemene (systeem-)verplichtingen die voor alle bedrijven met werknemers gelden de verplichtingen tot het hebben van een schriftelijke arbeidsongevallenregistratie (75% van de bedrijven met een recent ongeval), voorlichting (73%), arbodienstverlening (72%) en ziekteverzuimbeleid (71%) het best door bedrijven worden nageleefd. Het minst worden nageleefd de verplichtingen tot het hebben van een plan van aanpak (38%), een preventiemedewerker (43%) en een RI&E (47%).
Er is sprake van een licht neergaande trend in de periode 2008-2014 in de naleving van de meeste verplichtingen door bedrijven. Grote bedrijven voldoen veel vaker aan de systeemverplichtingen dan de kleinere bedrijven. Voor alle afzonderlijke verplichtingen geldt dat ten minste driekwart van de werknemers in Nederland werkt bij een bedrijf waar aan die verplichting is voldaan. Uitgedrukt in percentages werknemers is de naleving in de eerder genoemde periode vrijwel stabiel gebleven.
Arbocatalogus
Het gebruik van de arbocatalogus is t.o.v. van de vorige meting beduidend toegenomen, van 7% van de bedrijven in 2012 naar 13% in 2014. Het percentage van de werknemers dat werkt bij een bedrijf waar een relevante arbocatalogus wordt gebruikt is de afgelopen vijf jaar gestegen van 10% in 2009 naar 48% in 2014.
Specifieke arbeidsrisico’s
In 2014 zijn 9 van de 18 onderscheiden arbeidsrisico’s onderzocht. Beeldschermwerk is in 2014 het meest voorkomende gemeten risico (bij 44% van de bedrijven), gevolgd door kracht zetten (27%). Ongunstige of statische lichaamshouding, werken op hoogte, geluid en trillingen komt voor in circa 15% van de bedrijven. Het minst vaak komen repeterende bewegingen (10%), besloten ruimten (7%) en niet-ioniserende straling (7%) voor. Een beperkt deel van de bedrijven waar een zeker risico speelt heeft dat risico in de RI&E onderkend. De overige bedrijven hebben geen RI&E of hebben het risico niet in de RI&E onderkend. Maar deze laatste groep bedrijven neemt vaak wel maatregelen tegen aanwezige risico’s. Volgens de inspectie heeft voor alle in 2014 gemeten risico’s ten minste zes op de tien risicobedrijven (oplopend naar ruim acht op de tien voor het risico geluid) voldoende of goede maatregelen getroffen.
Specifieke risicogroepen
In 2014 is gekeken naar de risicogroepen jongeren en werkneemsters in de periode rond zwangerschap en bevalling.
12% van de bedrijven had in 2014 zwangere werkneemsters in de periode rond zwangerschap in dienst. Van deze bedrijven heeft 31% in de RI&E aandacht voor de risico’s van deze groep, geeft 82% voorlichting aan een zwangere werkneemster, stelt 85% deze werkneemsters gelegenheid om extra rustpauzes te nemen en beschikt 72% over rustruimtes.
13% van de bedrijven had in 2014 jongeren (van meestal 16 en 17 jaar) in dienst. Jongeren werken het meest in de horeca (39% van de bedrijven) en de landbouw (32%). De meest voorkomende arbeidsrisico’s waar jongeren mee worden geconfronteerd zijn kracht zetten, uitglijden, ongewenste omgangsvormen en snijden/zagen. Van de bedrijven met jongeren in dienst heeft 21% in de RI&E aandacht voor de risico’s van deze groep, geeft 68% aan altijd voorlichting en instructie te geven over de risico’s in de werkzaamheden en oefent 78% adequaat toezicht op de jongeren uit tijdens de werkzaamheden.
Nalevingsindicator zorgplicht Arbowet
Op basis van het materiaal van Arbo in bedrijf is een nalevingsindicator opgesteld die in één cijfer een beeld geeft van de naleving zorgplicht Arbowet. Het cijfer is opgebouwd uit de naleving van een aantal systeemverplichtingen (contract arbodienstverlening, preventiemedewerker, RI&E, voorlichting, onderricht en toezicht) en de mate waarin bij bedrijven geen sprake is van (grote) onvolkomenheden ten aanzien van de arbeidsrisico’s.
Er zijn geen (grote) onvolkomenheden als het risico niet speelt of als er adequate maatregelen op het risico zijn genomen. Het nalevingspercentage is gestegen van 76% in 2010 naar 79% in 2014.